توزیع عادلانه فقر آموزشی؛ چرا استان‌های محروم در عدالت آموزشی برتر شدند؟
توزیع عادلانه فقر آموزشی؛ چرا استان‌های محروم در عدالت آموزشی برتر شدند؟
ارزیابی تازه از عدالت آموزشی نشان می‌دهد استان‌های محروم در شاخص‌های توزیع منابع و فرصت‌ها عملکرد بهتری داشته‌اند؛ در حالی که استان‌های برخوردار به دلیل شکاف شدید میان مدارس شهری و روستایی، در رتبه‌های پایانی قرار گرفته‌اند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی هوژان، بر اساس یک گزارش جدید، وضعیت عدالت آموزشی در استان‌های کشور تصویری متفاوت از آنچه انتظار می‌رود ارائه کرده است.

در این ارزیابی، استان‌های محروم در جایگاه‌های برتر قرار گرفته‌اند و استان‌های برخوردار در رتبه‌های پایانی دیده می‌شوند.

استان‌های کرمانشاه، قم، گلستان، کردستان، اردبیل و آذربایجان شرقی توانسته‌اند حداقل در سه شاخص کلیدی عدالت آموزشی عملکرد مطلوبی داشته باشند.

در مقابل، استان‌های بوشهر، خراسان رضوی، زنجان، کهگیلویه و بویراحمد و یزد در تمامی شاخص‌ها وضعیت «ضعیف» یا «بسیار ضعیف» ثبت کرده‌اند.

هشدار به مسئولان

این نتایج ممکن است در نگاه نخست چنین برداشت شود که نظام آموزشی در استان‌های ردیف اول، مانند اردبیل، به‌طور کلی بهتر از استان‌های ردیف دوم، مانند یزد یا خراسان رضوی است.

اما کارشناسان هشدار می‌دهند که چنین تفسیری می‌تواند گمراه‌کننده باشد. عدالت آموزشی به معنای «توزیع عادلانه منابع و فرصت‌ها» است و نه الزاماً «برتری کیفی» مدارس.

تمایز میان کیفیت و عدالت

یک استان برخوردار ممکن است مدارس شاخص و الگو در مراکز اصلی خود داشته باشد، اما شکاف عمیق میان این مدارس و مدارس مناطق روستایی یا حاشیه‌ای، عدالت آموزشی را نقض می‌کند.

در چنین شرایطی، میانگین کیفیت ممکن است بالا باشد، اما نابرابری شدید باعث می‌شود شاخص عدالت آموزشی پایین ارزیابی شود.

در مقابل، استان محروم که فاقد مدارس ممتاز است، اگر منابع محدود خود را به‌طور یکنواخت و عادلانه در سراسر استان توزیع کند، می‌تواند در شاخص عدالت آموزشی جایگاه مطلوبی کسب کند.

به همین دلیل، استان‌هایی مانند اردبیل و کردستان در توزیع متوازن منابع موفق‌تر عمل کرده‌اند، در حالی که یزد و خراسان رضوی با معضل «نابرابری شدید» مواجه‌اند.

ضرورت تمرکز بر کیفیت

این تحلیل به معنای نادیده گرفتن مشکلات استان‌های محروم نیست. حتی اگر عدالت آموزشی در این مناطق بهتر باشد، کیفیت آموزشی همچنان پایین است؛ بنابراین، مسئولان باید همزمان بر ارتقای کیفیت و حفظ عدالت آموزشی تمرکز کنند.

موفقیت واقعی زمانی حاصل می‌شود که همه دانش‌آموزان، در هر نقطه از کشور به آموزش «عادلانه» و «باکیفیت» دسترسی داشته باشند.

  • نویسنده : مینوفر چراغی