آغاز هفته مد تهران؛ میان شعار هویت ملی و واقعیت خیابان‌ها
آغاز هفته مد تهران؛ میان شعار هویت ملی و واقعیت خیابان‌ها
هفته مد تهران در حالی آغاز شده که موضوع پوشش به یکی از پرچالش‌ترین مسائل فرهنگی و اجتماعی کشور تبدیل شده است. در شرایطی که شعار رسمی بر «هویت ملی» تأکید دارد، واقعیت خیابان‌ها و تجربه روزمره مردم چیز دیگری را روایت می‌کند.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی هوژان، در بسیاری از کشورها، هفته‌های مد فرصتی برای معرفی طراحان، برندها و سبک‌های تازه زندگی‌اند. اما در ایران، پوشش سال‌هاست تنها یک انتخاب شخصی نیست؛ بلکه به عرصه‌ای سیاسی، فرهنگی و حتی امنیتی تبدیل شده است. از همین رو، برگزاری هفته مد تهران بیش از آنکه یک رویداد هنری یا صنعتی باشد، نشانه‌ای از تلاش برای بازتعریف رابطه جامعه با بدن، هویت و قانون است.

شاهین فاطمی، رئیس بخش مد و پوشاک این رویداد، گفته است: در پوشش ما نیمه‌ایرانی و نیمه‌غربی عمل شده و تصویر یکپارچه از هویت ایرانی وجود ندارد. واقعیت اما فراتر از فرم است؛ مسئله اصلی آزادی و اختیار است، همان چیزی که نسل جوان هر روز در خیابان تجربه می‌کند.

نمایش یا گفت‌وگو؟

برگزارکنندگان هفته دیزاین تهران سه محور اصلی را تعریف کرده‌اند: متریال و پارچه، تجربه دیداری و حسی و محصولات نهایی. وعده داده شده که نمایشگاه «تجربه‌محور» باشد. پرسش اما اینجاست که این تجربه‌ها تا چه حد با زندگی روزمره مردم ارتباط دارد؟

در کشوری که تا چند سال پیش مانکن‌ها از ویترین‌ها جمع می‌شدند، مغازه‌ها به خاطر مانتو جلو باز پلمب می‌شدند و نمایش ساده لباس در بازار تهران جنجال می‌آفرید، هفته مد چگونه می‌تواند با واقعیت اجتماعی پیوند بخورد؟

سیاست پوشش و قدرت نرم

از زاویه‌ای دیگر، هفته مد تهران را می‌توان تلاشی فرهنگی برای بازتعریف پوشش در چارچوب رسمی دانست؛ نوعی سیاست نرم که می‌خواهد از مسیر طراحی و خلاقیت، تصویری از «هویت بومی» ارائه دهد. اما تضاد میان شعار و واقعیت آشکار است. وقتی هنوز درباره حجاب، نوع پوشش و حتی رنگ لباس محدودیت وجود دارد، تا چه حد می‌توان از آزادی طراحی و نوآوری سخن گفت؟

برخلاف هفته‌های مد در میلان، توکیو یا سئول که مد را موتور اقتصادی و فرهنگی می‌دانند، در تهران «مد» بیش از آنکه صنعت باشد، تجربه‌ای نمادین است؛ گفت‌وگویی میان هنرمندان، نه میان جامعه و قدرت.

فرصت یا ویترین؟

با وجود همه تناقض‌ها، هفته دیزاین تهران می‌تواند فرصتی برای آزمون باشد. اگر برگزارکنندگان بتوانند با نسل جوان و دغدغه‌های واقعی‌اش وارد گفت‌وگو شوند  از مسئله بدن و هویت گرفته تا خلاقیت و اختیار، شاید این هفته به نقطه آغاز درکی تازه از «مد ایرانی» بدل شود.

اما اگر همه چیز در حد شعار و ویترین باقی بماند، این رویداد نیز همچون بسیاری از برنامه‌های مشابه، تنها تصویری زیبا از تناقض‌های حل‌نشده جامعه خواهد بود.

 

  • نویسنده : مینوفر چراغی