به گزارش پایگاه خبری تحلیلی هوژان، در جغرافیای غرب ایران، پوشش زنان با سربندهای رنگی همچون «سرون» تنها جنبه زیبایی ندارد؛ بلکه عصارهای از تاریخ، هویت و رابطه زن با اجتماع و طبیعت است. این سربند که در مراسم شادی، عروسی و مناسک آیینی استفاده میشود، ریشه در سنتهای چند هزار ساله اقوام ایرانی دارد. نقشبرجستهها و یافتههای باستانشناسی نشان میدهد دستار و سربند از دوره مادها و هخامنشیان در فرهنگ پوشاک ایران حضور داشتهاند.
میراثی که از دل تاریخ برآمد
ثبت ملی مهارت بستن «سرون» در شهرستانهای ایوان، چوار، چرداول و ایلام و همچنین در بخشهایی از استان کرمانشاه، تلاشی است برای مقاومت در برابر فراموشی و بازسازی پیوند میان نسلها. این اقدام افزون بر آنکه استمرار فرهنگی زنان محلی را به نمایش میگذارد، حق آنان برای نگهداری، نمایش و انتقال آیینهای بومیشان را برجسته میسازد.
«سرون» یا همان سربند رنگی در فرهنگ ایل کلهر و دیگر اقوام کُرد و لک، نمادی از هویت محلی و انس با طبیعت است. این پوشش سنتی، علاوه بر زیبایی، معنایی عمیق از ارتباط با نسلهای گذشته دارد. اگر این مهارت به فراموشی سپرده شود، بخشی از یادداشت نانوشته هویت زنان منطقه از بین خواهد رفت.
نیاز به برنامهریزی برای آینده
ثبت ملی سرون بهتنهایی کافی نیست. برای حفظ و احیای این میراث باید کارگاههای آموزشی برای نسل جوان برگزار شود، مستندسازی تصویری و گفتاری انجام گیرد، جشنوارههای محلی شکل بگیرد و رسانهها برای آگاهیسازی عمومی وارد عمل شوند. تنها در این صورت «سرون» از یک میراث بایگانیشده به نمادی زنده در زندگی روزمره زنان تبدیل خواهد شد.
هر گرهای که بر «سرون» زده میشود، پیوندی تازه با تاریخ است. صدای پیچیدن پارچهای رنگی دور سر، صدای نسلی است که هنوز میخواهد بگوید: «ما هستیم، ما اینجا ساکنیم، ما میراثداریم.» این میراث فارغ از پوششی سنتی، بیانیهای فرهنگی است که زنان ایلامی با هر گره آن، تاریخ و هویت خود را زنده نگه میدارند.
- نویسنده : مینوفر چراغی
