به گزارش پایگاه خبری تحلیلی هوژان، تورم افسارگسیخته و سقوط طبقه متوسط، میدان اجتماعی ایران را به فضایی پرتنش بدل کرده است. بسیاری از خانوادهها دیگر توان خرید کالاهای لوکس را ندارند، اما برای باقیماندن در این میدان نمادین، به نمایش اجارهای روی آوردهاند؛ از آیفونهای مدل بالا برای مهمانی گرفته تا خودروهای لوکس برای چند ساعت دور دور و ویلاهای دوبلکس برای گرفتن چند عکس در شبکههای اجتماعی.
این نمایش موقت، پاسخی است به احساس عقبماندگی نمادین. فردی که نمیتواند کالاهای مصرفی طبقات بالا را تملک کند، دستکم میکوشد در سطح ظاهری با آنها همسان شود. مصرف در اینجا معنای استفاده ندارد، بلکه کنشی نمایشی است برای پذیرش از سوی دیگران و عقب نماندن از ریتم جامعه.
جامعه شناسان این وضعیت را بخشی از «تمدن حسی» میداند؛ دورانی که ظاهر و مادیات بر هویت فردی سلطه یافتهاند. آنان معتقدند این تمایل به خودنمایی تبعاتی چون افزایش دزدی و بزهکاری دارد، چرا که افراد فرودست با دیدن تجملات احساس محرومیت میکنند و در نهایت به دشمنی با طبقات مرفه و حاکمیت میرسند.
گسترش شبکههای اجتماعی نیز این روند را تشدید کرده است. ارزش اجتماعی بیش از هر زمان دیگری به تصویر و دیدهشدن گره خورده و شرکتهای بزرگ با ترویج سبکهای خاص زندگی، میل به مصرف را تقویت میکنند. در چنین شرایطی، حتی فیلترینگ پلتفرمها کارآمد نیست، زیرا «آب و هوای اجتماعی» دستور میدهد که افراد چگونه رفتار کنند.
این وضعیت پیامدهای روانی و اجتماعی گستردهای دارد؛ از افزایش افسردگی و اختلالات روانی تا گسترش نارضایتی و شکاف طبقاتی. فردی که آرزوهایش محقق نمیشود، در محل کار کمکاری میکند و در جامعه احساس بیعدالتی را بازتولید میکند. در نهایت، سندروم تظاهر به لاکچری بودن تنها یک نمایش فردی نیست، بلکه نشانهای از بحران هویت، فشار اقتصادی و فروپاشی انسجام اجتماعی در ایران امروز است.
تظاهر به لاکچری بودن، محصول ترکیب تورم، فروپاشی طبقات اجتماعی و سلطه مصرفگرایی است. این پدیده، بیش از آنکه انتخابی فردی باشد، بازتابی از بحرانهای اقتصادی و اجتماعی است که هویت فردی و جمعی را تحت فشار قرار داده و تبعاتی چون افزایش بزهکاری، نارضایتی و شکاف طبقاتی را به همراه دارد.
- نویسنده : مینوفر چراغی
