موالی‌زاده؛ قهرمان آمارهای گزینشی!
موالی‌زاده؛ قهرمان آمارهای گزینشی!
انتشار خبر روابط‌عمومی استانداری خوزستان درباره تقدیر از سیدمحمدرضا موالی‌زاده در رویداد «جایزه ملی جوانی جمعیت»، بار دیگر پرسش‌های جدی درباره شیوه اطلاع‌رسانی نهادهای رسمی را زنده کرده است. آنچه در متن خبر دیده شد، نمونه‌ای آشکار از بزرگ‌نمایی، ابهام‌سازی و استفاده تبلیغاتی از آمار بود؛ رویکردی که بیش از آنکه به شفافیت کمک کند، اعتماد عمومی را تضعیف می‌کند.

مینوفر چراغی، مدیر مسئول پایگاه خبری تحلیلی هوژان، در یادداشتی نوشت:

انتشار خبر روابط‌عمومی استانداری خوزستان درباره تقدیر از سیدمحمدرضا موالی‌زاده در رویداد «جایزه ملی جوانی جمعیت» بار دیگر بحث صداقت رسانه‌ای و شیوه اطلاع‌رسانی نهادهای رسمی را به میان آورده است.

در این خبر، عنوان رسمی «مدیر برتر استانی» به‌گونه‌ای بازتاب داده شد که مخاطب عادی برداشت کند استاندار خوزستان به‌عنوان «مدیر برتر کشور» انتخاب شده است؛ در حالی‌که آیین‌نامه جایزه به‌صراحت از مدیران برتر استانی نام می‌برد. این تغییر واژگان کوچک، نمونه‌ای روشن از بزرگ‌نمایی و ابهام‌سازی عمدی است که اعتماد عمومی را خدشه‌دار می‌کند.

افزون بر این، روابط‌عمومی استانداری در متن خبر، رتبه سوم خوزستان در موالید و ازدواج و کاهش طلاق را به‌عنوان دستاورد مستقیم مدیریت استاندار معرفی کرده است؛ حال آنکه شاخص‌های جمعیتی تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، فرهنگی و ملی‌اند و نسبت‌دادن مستقیم آن‌ها به عملکرد یک مدیر، چیزی جز مغالطه علت‌سازی نیست. چنین رویکردی بیش از آنکه تحلیل علمی باشد، استفاده تبلیغاتی از آمار است.

در بخش دیگری از خبر، بازنشر لوح تقدیر رئیس‌جمهور با زبانی تمجیدآمیز جایگزین توضیح معیارها و شیوه داوری شده است. این روش، توسل به مرجعیت سیاسی به‌جای استدلال آماری است و مخاطب را به‌جای تحلیل با اقتدارگرایی نمادین مواجه می‌کند.

هم‌زمان، متن خبر سرشار از تعابیر احساسی و کلی‌گویی‌های درخشان مانند «جوهره پایداری هویت ملی» یا «نام پرآوازه در دفتر خدمتگزاران راستین» است؛ عباراتی که پرسشگری درباره کارنامه واقعی استان در حوزه‌هایی چون اشتغال، فقر، محیط‌زیست و خدمات عمومی را به حاشیه می‌رانند.

از سوی دیگر، انتخاب گزینشی شاخص‌ها و برجسته‌سازی معدود آمار مطلوب، همراه با سکوت کامل درباره بحران‌های مزمن خوزستان؛ از بیکاری و مهاجرت تا مشکلات زیست‌محیطی، تصویری یک‌دست و مثبت از مدیریت استانداری می‌سازد که با واقعیت‌های استان فاصله دارد. این رویکرد، بیش از آنکه اطلاع‌رسانی باشد، بازاریابی سیاسی است.

در شرایطی که افکار عمومی نسبت به تبلیغات اغراق‌آمیز حساس‌تر شده، انتظار می‌رود رسانه‌های وابسته به نهادهای حاکمیتی در نقل عناوین رسمی از بزرگ‌نمایی بپرهیزند و در ارائه آمار، شفافیت و امانت‌داری را رعایت کنند.

نقدهای مطرح‌شده درباره این خبر نشان می‌دهد روابط‌عمومی استانداری خوزستان نیازمند بازنگری جدی در استانداردهای حرفه‌ای اطلاع‌رسانی است؛ اقدامی جدی که در صورت عدم اجرا، می‌تواند به کاهش اعتماد عمومی به آمار و اخبار رسمی منجر شود.

  • نویسنده : مینوفر چراغی