خوزستان در محاصره ریزگردها؛ آموزش قربانی تصمیمات مقطعی و بی‌تدبیری فرامرزی
خوزستان در محاصره ریزگردها؛ آموزش قربانی تصمیمات مقطعی و بی‌تدبیری فرامرزی
تعطیلی‌های مکرر مدارس خوزستان به‌دلیل آلودگی هوا، آموزش دانش‌آموزان را با اختلال جدی مواجه کرده؛ در حالی‌که منشأ اصلی بحران در بخش عراقی هورالعظیم همچنان بدون اقدام مؤثر باقی مانده است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی هوژان، با گذشت بیش از چهل روز از آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۵–۱۴۰۶، مدارس استان خوزستان درگیر بحرانی خاموش اما عمیق هستند؛ بحرانی که از آسمانی خاک‌آلود و تصمیماتی مقطعی نشأت می‌گیرد.

تعطیلی‌های مکرر ناشی از آلودگی هوا، آموزش دانش‌آموزان را به‌شدت مختل کرده و خانواده‌ها را نگران آینده تحصیلی فرزندانشان ساخته است.

بر اساس آمارهای رسمی از ابتدای مهرماه تاکنون، مدارس استان خوزستان در بیش از ۱۰ روز به‌طور کامل غیرحضوری برگزار شدند یا با تأخیر بوده‌اند. این در حالی است که سال تحصیلی در کشور تنها ۹ ماه به طول می‌انجامد و هر روز آموزشی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ در چنین شرایطی تداوم تعطیلی‌ها می‌تواند منجر به افت شدید تحصیلی، کاهش انگیزه دانش‌آموزان و افزایش نابرابری آموزشی شود.

ناصر علی‌فر، مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان در گفت‌وگوبی با ابراز نگرانی از وضعیت موجود اظهار داشت: دغدغه نخست ما این است که مدارس باز باشند و دانش‌آموزان سر کلاس درس حاضر شوند اما در شرایط آلودگی هوا، ناچار به تعطیلی هستیم.

وی افزود: برای جبران عقب‌ماندگی تحصیلی، استودیو آوا که در دوران کرونا فعال بود، مجدداً راه‌اندازی شده و آموزش‌ها در حال تصویربرداری هستند. این محتواها از طریق تلویزیون یا آپارات در اختیار دانش‌آموزان قرار خواهد گرفت؛ همچنین شبکه شاد در حال به‌روزرسانی است تا پوشش آموزشی کامل‌تری داشته باشیم.

آموزش مجازی، راه‌حل یا مسکن موقت؟

در گفت‌وگو با خانواده‌های دانش‌آموزان در مناطق مختلف اهواز، نگرانی‌ها از افت تحصیلی فرزندانشان مشهود است.

مادر یکی از دانش‌آموزان دبستانی در منطقه زیتون کارمندی می‌گوید: پسرم از ابتدای مهر تا الان، شاید فقط نصف روزهای مدرسه رو رفته باشه. تمرکز نداره، دائم سوال می‌پرسه چرا مدرسه تعطیله. ما هم نمی‌دونیم چه جوابی بدیم.

پدر دیگری از منطقه ملاشیه اظهار داشت: ما تو خونه نه اینترنت درست داریم، نه گوشی مناسب برای آموزش مجازی. بچه‌مون عقب افتاده و هیچ‌کس پاسخگو نیست. فقط می‌گن هوا آلوده‌ست، تعطیل کنید.

در منطقه کوت عبدالله، یکی از اولیای دانش‌آموزان دبیرستانی می‌گوید: فرزند من امسال کنکوریه. با این وضعیت تعطیلی و آموزش نصفه‌نیمه، چطور باید رقابت کنه با دانش‌آموزی که در تهران یا اصفهان بدون وقفه درس می‌خونه؟

سلامت در خطر؛ بیمارستان‌ها شلوغ، تدبیرها ناکارآمد

آسیب‌های آلودگی هوا در خوزستان تنها به آموزش آسیب ختم نشده؛ بلکه سلامت عمومی را نیز به خطر انداخته است.

طبق گزارش‌های مراکز درمانی، روزانه ده‌ها نفر به دلیل مشکلات تنفسی ناشی از گرد و غبار به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند. با این حال، هنوز هیچ اقدام مؤثری برای کنترل منشأ اصلی آلودگی، یعنی بخش عراقی تالاب هورالعظیم، صورت نگرفته است.

یکی از پزشکان بیمارستان گلستان اهواز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم گفت: در روزهای آلوده، مراجعه بیماران تنفسی تا دو برابر افزایش پیدا می‌کند. بیشترشان کودکان، سالمندان و بیماران زمینه‌ای هستند. اما متأسفانه هیچ برنامه‌ای برای مقابله با منشأ خارجی این آلودگی‌ها وجود ندارد.

بیتوجهی به منشأ بحران؛ هورالعظیم همچنان می‌سوزد

کارشناسان محیط زیست بارها هشدار داده‌اند که منشأ اصلی ریزگردهای خوزستان، آتش‌سوزی‌های مکرر در بخش عراقی تالاب هورالعظیم است. با این حال، به‌رغم گذشت سال‌ها از آغاز این بحران، هیچ اقدام عملی و مؤثری از سوی نهادهای مسئول برای تعامل با دولت عراق و مهار این آلودگی صورت نگرفته است.

یک کارشناس محیط زیست در اهواز می‌گوید: تا زمانی که منشأ آلودگی در آن‌سوی مرزها مهار نشود، هر راهکاری در داخل کشور صرفاً مُسکن موقت است. ما نیازمند دیپلماسی فعال محیط زیستی هستیم.

تدابیر آموزش و پرورش؛ تلاش‌هایی محدود در برابر بحرانی گسترده

مدیرکل آموزش و پرورش خوزستان از برنامه‌ریزی برای تغییر ساعت فعالیت مدارس در روزهای آلوده خبر داده و گفته است: در مدارسی که فقط نوبت صبح فعال هستند، کلاس‌های بعدازظهر نیز برگزار خواهد شد؛ همچنین در روزهایی که فعالیت مدارس با تأخیر آغاز می‌شود، ساعت کاری تا ۱۵ تمدید خواهد شد.

با این حال، کارشناسان آموزشی معتقدند که این اقدامات در برابر بحران گسترده تعطیلی‌ها، کافی نیست. به‌ویژه در مناطقی که زیرساخت آموزش مجازی ضعیف است، دانش‌آموزان عملاً از چرخه آموزش خارج می‌شوند.

ضرورت ورود جدی دولت و مجلس به وضعیت خوزستان

تعطیلی‌های مکرر مدارس در خوزستان، زنگ خطری جدی برای نظام آموزشی کشور است. این بحران، تنها با تصمیمات استانی یا اقدامات مقطعی قابل حل نیست. ضرورت دارد دولت، مجلس و نهادهای مسئول با نگاهی ملی و راهبردی، برای مهار منشأ آلودگی، تقویت زیرساخت‌های آموزشی و حمایت از خانواده‌ها وارد عمل شوند.

آینده دانش‌آموزان خوزستانی، نباید قربانی بی‌تدبیری‌ها و بی‌تفاوتی‌ها شود.

  • نویسنده : مینوفر چراغی